2024 Yılı Bütçesinde Tasarruf Deprem Harcamalarından mı Yapıldı?

“`html

Ozan Bingöl

2024 yılını geride bırakmamızın ardından, 15 Ocak 2025 itibarıyla geçen yıla dair bütçe performansları gün yüzüne çıktı. Bu süreçte, bütçe açıkları ve faiz ödemeleri Cumhuriyet tarihinin en yüksek seviyelerine ulaştı.

2024 yılı merkezi yönetim bütçe açığı, toplamda 2 trilyon 106,1 milyar TL olarak kaydedildi. Faiz dışı açık ise 835,7 milyar TL seviyesine ulaştı. Yıl için belirlenen bütçe projeksiyonlarına göre bütçe açığının 2 trilyon 651,9 milyar TL, faiz dışı açığın ise 1 trilyon 397,9 milyar TL olması bekleniyordu. Bu veriler, bütçe açığının tahmin edilen rakamların 545,8 milyar lira altında gerçekleştiğini gösteriyor.

Bütçe açığının beklentilerin altında kalması ilk bakışta olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir. Ancak burada önemli olan, açığın hangi kalemlerdeki tasarruflarla bu seviyeye çekildiğidir.

Vergi Uzmanı Ozan Bingöl

13 Mayıs 2024’te Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde “Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi”ni tanıttı. Birçok tasarruf tedbiri kamuoyuyla paylaşıldı. Ancak bu tedbirlerin hayata geçirilip geçirilmediği ve hangi harcama kalemlerinde tasarruf yapıldığı kritik bir noktadır. Aşağıdaki veriler bu sorunun yanıtını verecektir.

Mal ve Hizmet Alımları bütçe tahmininin %110 oranında gerçekleşti.

Kamuda yapılan harcama disiplinine yönelik alınan tasarruf tedbirleri çerçevesinde, mal ve hizmet alım ödeneklerinden %10’luk bir kesinti yapılması öngörülmüştü. Ancak, 2024 yılı merkezi yönetim bütçesi sonuçları incelendiğinde, mal ve hizmet alımlarının başlangıç ödeneğinin %110’unu aştığı görülmektedir. Bu durum, bütçe disiplininin sağlanamadığını ve harcamaların arttığını göstermektedir.

Temsil Tanıtma Giderleri %25 azaltılacak denildi, %29,9 arttı.

Sayın Cevdet Yılmaz tarafından yapılan sunumda, temsil ve tanıtma ödeneklerinde 2024 yılı için %25 kesinti yapılacağı belirtilmişti. Ancak, yapılan uygulamalara baktığımızda bu tedbirin yanlış yorumlandığı ortaya çıkıyor. Temsil ve tanıtma harcamaları, başlangıç ödeneğinin %29,9 oranında üzerinde gerçekleşmiştir. Geçmiş yıllarda da benzer sorunların yaşandığı tablolarla belgelenmiştir.

Son dört yılın verilerine baktığımızda, temsil ve tanıtma harcamalarının her yıl ödeneklerin çok üstünde gerçekleştiği görülmektedir. 2021-2024 arasındaki artış oranı %580 olarak kaydedilmiştir.

Makam aracı saltanatında frene değil, gaza basılmış.

Önceki Maliye Bakanlığı döneminde kamu taşıt giderlerini “çerez parası” olarak nitelendiren Sayın Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından sunumlarda “Kamuda tasarruf- Taşıtlar” başlığı altında yeni araç alımının üç yıl süreyle durdurulması gerektiği ifade edilmiştir. Ancak, bu tedbirin uygulandığına dair somut bir gelişme göremiyoruz. Tersine, birçok kamu kurumunda 2024 yılına kıyasla taşıt alımlarının arttığı gözlemlenmektedir.

Tasarruf Deprem Harcamalarından mı Yapıldı?

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, 2024 bütçesinde depremle ilgili toplam 1 trilyon 28 milyar lira ayrıldığını belirtmiştir. Ancak, bütçe harcamalarının raporlanmasıyla ilgili herhangi bir detay kamuoyuyla paylaşılmamıştır. Bu durum, bütçe açıklarının açıklanan rakamların altında kalmasında deprem harcamalarındaki azalmanın rol oynadığı izlenimini yaratmaktadır.

Örneğin, 2024 yılı sermaye transferleri başlangıç ödeneği 720,8 milyar lira olarak belirlenmiştir. Ancak kaydedilen gerçekleşme tutarı bu ödeneğin 80,5 milyar lira altında kalmıştır. Bu durum, deprem bölgesine yapılması gereken harcamaların gereğinden az olduğunu düşünmemize neden olmaktadır.

Görünen o ki, merkezi yönetim bütçesinde mal ve hizmet alımları, taşıt alımları ve diğer kalemlerde gerekli tedbirler alınamamışken, deprem harcamalarından tasarruf yapılması, acil ve zorunlu olan harcamaların eksik kalmasına sebep olmuştur.

Yüksek bütçe açığı açıklamaları yapılırken, deprem mağdurlarının acil ihtiyaçlarının karşılanması gerektiği unutulmamalıdır. İkinci yıl dönümüne yaklaşan 6 Şubat Depremi mağdurlarının bir an önce sıcak yuvalarına kavuşturulması ve harcamaların şeffaf bir şekilde kamuoyuyla paylaşılması gereklidir.

Fikri takip önemlidir; 2024 yılı için deprem bölgesine ayrılan bütçe rakamlarının gerçekliğini sorgulamak, harcama sonuçlarının ne yönde olduğunu öğrenmek, halkın hakkıdır. Ayrıca, AFAD yönetimine yönelik de bir sorumuz var: Neden “afad.gov.tr/mali-tablolar” sayfasında yayımlanan mali tablolar 2023 Aralık ayından sonra güncellenmiyor? Bu dönemde önemli olan şeffaflık ve bilgi paylaşımı bir kez daha göz ardı ediliyor.

“`

Related Posts

Brent petrol yükselişte: Ticaret savaşı fiyatları uçuracak mı? (14 Temmuz 2025)

Cuma günü 70,71 dolara kadar yükselen Brent petrolün varil fiyatı günü 70,36 dolar seviyesinde tamamladı. Brent petrolün varil fiyatı, bugün saat 09.25 itibarıyla kapanışa göre yüzde 0,2 artarak 70,54 dolar oldu. Aynı saatte Batı Teksas türü (WTI …

Asya borsaları karışık seyrediyor (14 Temmuz 2025)

Küresel piyasalar, ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa Birliği (AB) ve Meksika’ya yönelik tarife kararının ticaret savaşlarını yeniden alevlendirebileceği endişeleriyle haftaya satış baskısıyla başladı. Asya tarafında karışık bir seyir izlenirken Çin …

Duyuru yapıldı! O ilimizde 15 Temmuz’da toplu ulaşım yüzde 50 indirimli

İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı ESHOT, İZULAŞ, İZDENİZ, Metro ve Tramvay işletmeleri ile İZTAŞIT araçlarına 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü’nde yüzde 50 indirim yapacak. Büyükşehir-TCDD ortaklığıyla işletilen İZBAN ise Cumhurbaşkanlığı …

Altında yükseliş dur durak bilmiyor! İşte altının gramında son rakam (11 Temmuz 2025)

Dün altının ons fiyatındaki yükselişe paralel değer kazanan altının gram fiyatı, dün günü yüzde 0,39 kazançla 4 bin 283 liradan tamamladı. Altının gram fiyatı, yeni güne yükselişle başlamasının ardından saat 09.30 itibarıyla önceki kapanışına göre …

Gayrimenkul satışları ilk yarıda yüzde 15,6 arttı: Tüm zamanların en yüksek ikinci seviyesi

Gayrimenkul satışları ilk yarıda yüzde 15,6 arttı: Tüm zamanların en yüksek ikinci seviyesi

Bakan Bolat açıkladı: Yurtdışı alışverişinde yeni dönem!

Ticaret Bakanlığı, yurtdışı alışveriş sitelerine yönelik yeni bir zorunluluğu devreye aldı. Türkiye’ye satış yapan platformlar artık ülkede temsilci bulundurmak zorunda olacak.